Chłopcy z ferajny to jeden z najlepszych, jeśli nie najlepszy film gangsterski w historii. Opowiedziane w nim wydarzenia pochodzą z książki „Wiseguy”, autorstwa Nicholasa Pileggiego, będącej biografią przestępcy Henry’ego Hilla. Chociaż film oparty jest o prawdziwe wydarzenia, ze względów dramatycznych i czasowych, wiele z nich zostało pominiętych, lub zmienionych.
Tommy DeVito (Joe Pesci)
Tommy DeVito jest oparty o prawdziwą postać Thomasa DeSimone. O ile charakter postaci został oddany bezbłędnie, istnieją spore różnice w wyglądzie. Tommy miał 193 cm wzrostu i ważył ponad 100 kilo. Był niezwykle silny, uprawiał boks i potrafił pobić osoby dużo większe od siebie. Pierwszą osobę zabił już w wieku 18 lat. Był to przypadkowy przechodzień na ulicy. De Simone zabił go, bo chciał się popisać przed Henrym. Hill twierdzi, że DeSimone mógł zabić ponad setkę ludzi. Sam miał być świadkiem dwudziestu zabójstw. Gdy Tommy kupował nową broń, porywał przypadkową osobę z ulicy, aby zrobić z niej żywy cel. DeSimone lubił też tortury. W jednym przypadku miał zabić mężczynę, systematycznie przypalając go palnikiem – od twarzy aż po jądra. Dużą zmianą jest także wiek bohatera. Filmowy DeVito wygląda na osobę po czterdziestce, natomiast prawdziwy DeSimone zginął w wieku zaledwie 28 lat.
Paul Cicero (Paul Sorvino)
Paul Cicero to tak naprawdę Paul Vario – caporegime (mafijny kapitan) w rodzinie Lucchese. W filmie pokazany jest jako decydent, rozkazujący innym, jednak w rzeczywistości wielokrotnie sam dokonywał przestępstw. Miał długą listę kochanek. Jedną z nich była żona Hilla (gdy ten siedział w więzieniu). Był wielokrotnym gwałcicielem. Jedną z kochanek pobił kijem bejsbolowym, gdy ta zagroziła, że powie o ich romansie. W 1984 trafił do więzienia na cztery lata. Powodem były zeznania Hilla — Vario miał mu zorganizować fikcyjną posadę w swojej restauracji, aby przyśpieszyć zwolnienie warunkowe. W więzieniu próbował wymusić od linii lotniczych pieniądze, powołując się na wpływy w związkach zawodowych. Dostał za to dodatkowe 10 lat. Zmarł na raka płuc w 1988 roku.
Jimmy Burke (Robert De Niro)
Jimmy Conway to tak naprawdę Jimmy Burke. Burke wbrew swojemu pseudonimowi „gentleman” był człowiekiem porywczym i chętnym do pobrudzenia sobie rąk. Prawdopodobnie to on osobiście zabił osoby związane ze skokiem na Lufthansę. Burke mógł odpowiadać nawet za 50 morderstw. Na skutek zeznań Hilla został skazany na 12 lat pozbawiania wolności, za ustawianie meczów (wątek pominięty w filmie). W więzieniu otrzymał dodatkowe 20 lat za zabójstwo osoby zamieszanej w skok stulecia. Zmarł na raka w 1993 roku.
Oryginalnie rolę oferowano Alowi Pacino, jednak ten wolał zagrać w filmie Dick Tracy.
Henry Hill (Ray Liotta)
Henry Hill nie był postacią aż tak przebojową i charyzmatyczną jak w filmie. Jego żona twierdziła, że ich randki były koszmarem. Na pierwszej nie wiedział co mówić, na drugiej w ogóle się nie pokazał. Bohater zaliczał wiele wpadek. Jedyne co go ratowało to pomysłowość i talent do przekrętów. W filmie jest na przykład całkowicie ominięty wątek skorumpowania kilku graczy lokalnej drużyny koszykówki, aby zdobywali odpowiednią ilość punktów (za to do więzienia trafił Burke). Z jakiegoś powodu w filmie pokazane jest, że Henry ma dwie córki, podczas gdy w rzeczywistości miał córkę i syna.
Do roli rozważano Toma Cruise. Aby zagrać tytułową postać, Liotta odrzucił rolę Harveya Denta w filmie Batman Tima Burtona.
Pierwsza wpadka
Na przestępczą drogę Henry’ego sprowadziły trudności z nauką. Henry był dyslektykiem, jednak w tamtych czasach zaburzenie to nie było klasyfikowane jako problem medyczny. Nauczyciele uważali go za lenia i nieuka, co powodowało w chłopaku jeszcze większą awersję do szkoły. Alternatywą okazała się praca jako chłopiec na posyłki dla lokalnych gangsterów. Henry zaczynał od drobnych legalnych prac, jednak z czasem szefowie oferowali mu zadania takie jak sprzedaż kradzionych rzeczy, wandalizm i drobne kradzieże.
Film zgodnie z prawdą pokazuje, że Henry w wieku 16 lat zaliczył pierwszą wpadkę. Była nią próba użycia kradzionych kart kredytowych. Czego film nie pokazuje to fakt, że po pierwszym kontakcie z władzami Henry zaczął mieć wątpliwości co do swojego trybu życia. Aby odciąć się od przestępczego środowiska, zaciągnął się do wojska, tam jednak okazało się, że przestępcze nawyki są w nim mocno zakorzenione. Hill wdawał się w bójki, organizował lichwiarskie pożyczki i sprzedawał ukradzione z kuchni produkty żywieniowe. Po kradzieży policyjnego auta i pobiciu cywila Henry został wydalony ze służby i wrócił do gangsterki.
How am I funny?
Słynna scena „funny how” została zaimprowizowana przez Joe Pesciego. Nie było jej w scenariuszu. Wiedzieli o niej jedynie reżyser, Pesci i Liotta. Scorsese chodziło o to, aby reakcje pozostałych aktorów były jak najbardziej autentyczne. Co ciekawe, scena ma pochodzić z życia Pesciego. Aktor w młodości pracował jako kelner. Gdy pochwalił poczucie humoru jednego z klientów, ten zmienił ton głosu i odpowiedział „w jaki sposób jestem dla ciebie zabawny?”. Okazało się, że był to lokalny gangster. Na szczęście dla przyszłej gwiazdy skończyło się na przeprosinach.
Kradzież Air France
Po powrocie z wojska Henry zajmował się rabowaniem ciężarówek, zastraszaniem i kradzieżą aut. Pieniądze z tego były spore, jednak prawdziwe przyniósł mu rabunek linii lotniczych Air France. Linie były oficjalnym przewoźnikiem pieniędzy z banków działających na rynku azjatyckim. O możliwości szybkiego zarobku, gangsterów powiadomił zaprzyjaźniony pracownik lotniska — Robert McMahon. W filmie wręcza on Henry’emu klucz a ten po prostu wychodzi z pieniędzmi. W rzeczywistości klucz posiadał pracownik prywatnej firmy ochroniarskiej. Sprawę utrudniał fakt, że był nieprzekupny. Okazało się jednak, że strażnik ma sporą słabość – kobiety. McMahon zorganizował więc koledze z pracy spotkanie z podstawioną prostytutką, podczas którego doszło do wykonania kopii klucza. Później wydarzenia potoczyły się jak w filmie.
Zabójstwo Billy’ego Batsa
Dzięki pieniądzom z kradzieży Henry kupił drogą restaurację The Suite. Miała to być kolejna próba zdystansowania się od gangsterskiego życia. Rzeczywistość szybko rozwiała oczekiwania Hilla. Klub stał się ulubionym miejscem schadzek lokalnych mafiosów. Przychodzili tam przedstawiciele aż dwóch różnych rodzin: Lucchese i Gambino. W The Suite doszło do pamiętnej sceny zabójstwa Billy’ego Batsa.
https://www.youtube.com/watch?v=99u9XlkQoyk
Filmowa scena zabójstwa została uproszczona. W rzeczywistości na imprezie powitalnej doszło do sprzeczki między Batsem a DeSimone, jednak miała on miejsce w klubie należącym do Jimmy’ego Burke (DeNiro) i zakończyła się na groźbach. Bats zginął dopiero po dwóch tygodniach. Burke zaprosił Batsa do restauracji należącej do Hilla, a gdy już wszyscy wyszli, pojawił się DeSiemeone i zatłukł Batsa kolbą pistoletu. Reszta wydarzeń wyglądała dokładnie tak jak w filmie, z wyjątkiem użytego narzędzia zbrodni. Gdy okazało się, że Bats żyje, został dobity łyżką do opon i szpadlem, a nie nożem. W filmie tworzy to niewielką dziurę fabularną, gdyż nie wiadomo po co Tommy bierze nóż. Przecież o tym, że Bats jeszcze żyje, dowiedział się później, a takim nożem nie da się pokroić ciała.
Drugą drobną nieścisłością jest czas ponownego wykopania zwłok. W filmie mowa o sześciu miesiącach jednak w rzeczywistości minęły trzy. Pominięty zostaje fakt, że ciało było przenoszone dwa razy. Po wykopaniu, trafiło do piwnicy w restauracji Burke’a. Dopiero po jakimś czasie zostało stamtąd zabrane na złomowisko i zmiażdżone w zgniatarce.
W filmie przemilczano też szerszy kontekst całej sytuacji. Zachowanie Tommy’ego jest uzasadnione, gdyż był porywczym psychopatą, który nie mógł znieść obrazy, nawet od nietykalnego członka mafii, jednak dlaczego w zabójstwo zaangażował się Burke? Otóż, gdy Bats siedział w więzieniu, Burke przejął jego interesy. Po wyjściu Bats chciał je odzyskać, jednak Burke wolał go zabić niż do tego dopuścić.
To nie pierwszy raz w filmach Scorsese kiedy Joe Pesci bije postać graną przez Franka Vincenta. Pesci sprawił mu podobne lanie w filmie Wściekły byk.
Dopiero w trzecim wspólnym filmie, czyli Kasyno, Vincent mógł się w końcu odegrać i to on tym razem skatował postać graną przez Pesciego.
Skok na Lufthansę, czyli kradzież wszech czasów
Skok na Lufthansę okazał się największym rabunkiem w historii. Radość jednak szybko zmieniła się w panikę, gdy okazało się, że kierowca Parnell Steven „Stacks” Edwards (Samuel L. Jackson), zamiast odstawić vana na wysypisko do zniszczenia, zaparkował go przed mieszkaniem swojej dziewczyny, gdzie oddał się zażywaniu narkotyków. Blokujące dostęp do hydrantu auto zostało szybko namierzone przez policję. Dla niefrasobliwego kierowcy oznaczało to wyrok śmierci. Wykonać miał go Tommy, gdyż był przyjacielem Stacksa. Był to prawdopodobnie jedyny raz, gdy Tommy odmówił zabicia kogoś. Do zabójstwa przekonała go rozmowa z Vario, który powiedział, że usunięcie Stacksa jest niezbędne, aby Tommy mógł zostać pełnoprawnym członkiem mafii.
W późniejszym czasie zgładzeni zostali niemal wszyscy uczestnicy skoku. Zginęły nawet osoby odpowiedzialne za pranie pieniędzy. Zabito też wspomnianego wcześniej Roberta McMahona (pracownik lotniska). Morderstwa rozpoczęły się tydzień po skoku (grudzień 1978) i trwały aż do maja 1979. W filmie pokazane są w formie szybkich migawek i można odnieść wrażenie, że stoi za nimi działający na zlecenie Burke’a DeSimone. Prawda jest jednak taka, że ten zaginał 14 stycznia 1979, czyli miesiąc po napadzie. Morderstw dokonywał najprawdopodoniej sam Burke, za pozwoleniem Vario.
Henry opowiada, że „strzelili mu w twarz, aby matka nie mogła urządzić pogrzebu przy otwartej trumnie”. W rzeczywistości ciała DeSimone nigdy nie odnaleziono i nie wiadomo, w jakich okolicznościach zginął.
Śmierć Tommy’ego
Film sugeruje, że DeSimone zginął w odwecie za śmierć Billy’ego Batsa. Zabójcami mieli być wysłannicy rodziny Gambino. Tak naprawę istnieją trzy główne teorie na temat śmierci psychopaty. W każdej został zabity przez wysłanników rodziny Gambino, jednak motywy były różne.
W filmie przemilczane zostało zabójstwo niejakiego Ronalda Jerothe. DeSimone spotykał się z siostrą Ronalda. Pewnego dnia w porywie złości ciężko ją pobił. Jerothe przysiąg mu odwet, ale Tommy go ubiegł. Poszedł do jego domu i strzelił mu prosto w twarz. Oznaczało to, że DeSimone bez pozwolenia zabił dwóch członków rodziny Gambino. Na dodatek zarówno Bats jak i Jerothe byli przyjaciółmi Johna Gotti. Po uzyskaniu pozwolenia od Paula Vario Tommy został zlikwidowany. Niektórzy spekulują nawet, że Gotti wykonał wyrok osobiście. Miała to być zemsta, więc Tommy był przed śmiercią torturowany.
Druga teoria zakłada, że DeSimone zginął z winy szefa, czyli Paula Vario. Dlaczego? Gdy Henry siedział w więzieniu, Vario miał romans z jego żoną. Podczas jednego ze spotkań, miała mu wyznać, że Tommy próbował ją zgwałcić. Wściekły Vario spotkał się z rodziną Gambino i opowiedział o wszystkich zabójstwach dokonanych przez DeSimone, jednocześnie zezwalając na jego egzekucję.
Trzecim powodem była chęć pozbycia się kolejnej osoby związanej ze skokiem. Henry Hill ocalał, gdyż nie domagał się swojej doli ze skoku, a sam dodatkowo wciąż przynosił pieniądze. Natomiast Tommy był niepotrzebny. Jego porywcze zachowania mogły wywołać wojnę i ściągnąć niepotrzebną uwagę służb. Vario miał więc donieść na niego rodzinie Gambino.
Aresztowanie Henry’ego Hilla
Hilla zgubiła nieostrożność i naużywanie narkotyków. Wyrok oznaczał dożywocie, a za złamanie zakazu handlu narkotykami czekała go śmierć. Na dodatek był jednym z ostatnich żywych uczestników napadu na Lufthansę. Henry zdecydował się na jedyne rozsądne w jego mniemaniu wyjście – układ z prokuraturą. Decyzję ułatwiło mu to, że już wcześniej rozważał odejście z mafii. Przebywanie w pobliżu psychopaty DeSimone i paranoicznie podejrzliwego Burke’a powodowało, że Henry każdego dnia obawiał się o swoje życie. Gdy został aresztowany, wiedział, że nie ma już odwrotu.
W roli prokuratora wystąpił Edward Macdonald. W rzeczywistości nie jest on aktorem, tylko prawdziwym prokuratorem, który zaproponował Henry’emu układ. Scorsese kontaktował się z MacDonaldem, celem uzyskania informacji o procesie rekrutacji świadka koronnego. Gdy prokurator usłyszał, że rola jeszcze nie została obsadzona, zażartował sobie, że sam powinien ją zagrać. Scorsese pomysł się spodobał. Oryginalnie do roli rozważano Briana Dennehy’ego, czyli pamiętnego szeryfa Teasle’a z filmu Rambo: Pierwsza krew.
Program ochrony świadków
Zakończenie filmu pokazuje Henry’ego w programie ochrony świadków. Jego przybrane nazwisko to Martin Lewis. Morał filmu jest taki, że Henry’ego spotkała kara — stał się jednym ze zwykłych ludzi, od których przez całe życie czuł się lepszy. W rzeczywistości nie był to koniec jego historii. Henry wciąż zajmował się drobnymi przekrętami i przemytem narkotyków. Był od nich uzależniony. Doprowadziło to w końcu do aresztowania i usunięcia z programu. Hill ożenił sie po raz drugi, bez brania rozwodu, co zonacza, że popełnił bigamię. Aby zarobić na życie, zaczął udzielać licznych wywiadów. Ich owocem była książka „Wiseguy”, na podstawie której powstał film Chłopcy z ferajny. Hill stał się gangsterem-celebrytą. Przebywanie w świetle reflektorów dawało mu też namiastkę ochrony, którą utracił po wyrzuceniu z programu. Mimo wszystko wciąż miał problemy z prawem. Był aresztowany kilkakrotnie i przy dwóch okazjach trafił do więzienia. Zmarł w 2012 roku z powodu problemów z sercem.
Filmy podobne do Goodfellas
O wydarzeniach z życia Henry’ego Hilla opowiada fabuła trzech innych filmów:
The Big Heist (2001)
Film skupia się na słynnym skoku na Lufthansę. W Burke’a wcielił się David Sutherland. Film ma nieco lżejszy ton od Chłopców z ferajny. Autorzy dodali kilka fikcyjnych wątków i postaci, które nie brały udziału w napadzie.
The 10 million dollar getaway – Skok na Lufthansę (1991)
Ten film także skupia się na skoku stulecia. W rolę Burke’a wcielił się John Mahoney najbardziej znany z roli ojca Frasiera w serialu Frasier. Ciekawostką jest występ Mike’a Starra w tej samej roli co w filmie Chłopcy z ferajny. Oba filmy to telewizyjne szmiry, jedynie dla fanatyków filmów gangsterskich.
My Blue Heaven 1990
Tym razem mamy do czynienia z komedią luźno opartą o życie Henry’ego Hilla po przystąpieniu do programu ochrony świadków. W pewnym sensie film jest sequelem Chłopców z ferajny. Scenariusz do filmu napisała Nora Ephron — żona Nicholasa Pileggi, który napisał książkę „Wiseguy”. W spotkaniach z Henrym uczestniczyli zarówno Nora jak i jej mąż, jednak każde z nich tworzyło coś innego.
https://www.youtube.com/watch?v=Ci3tBmNxsh0
